تهران سبزتر می‌شود/ نوار سبز تهران را در آغوش می‌گیرد
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، وجود فضای سبز و افزایش آن در کلان‌شهر‌های صنعتی مانند تهران از اهمیت دو چندانی برخوردار است. مدیریت شهری با کاشت و نگخداشت درخت و ایجاد فضا‌های سبز می‌تواند به کالبد شهر جانی دوباره بدمد. در گزارش زیر به ماجرا افزایش سرانه فضای سبز در دوره ششم مدیریت شهری پرداخته‌ایم.
اگر در کلانشهر پر رفت و آمد و پر دود و دمی مثل تهران، فضای سبز و درخت نباشد، کیفیت زندگی به شدت کاهش پیدا می‌کند، امروزه یکی از شاخص‌های توسعه شهرها، توسعه سرانه‌های فضای سبز است، که تاثیر به سزایی درکیفیت هوای شهر و روحیات انسان‌های شهرنشین دارد.
ایجاد فضای سبز در شهر، حس جامعه گرایی و داشتن زندگی مسالمت آمیز را بالا برده و از عوامل اثرگذار در تضمین سلامت روحی و روانی شهروندان است.
شاید بتوان گفت فضای سبز شهری و بوستان‌های موجود در کالبد شهر نه تنها ارزش تفریحی داشته و محل مناسبی برای سپری کردن اوقات فراغت مردم به شمار می‌آید، بلکه در موارد بسیاری از توسعه بی قواره و نسنجیده شهرها جلوگیری می‌کنند.
از طرفی نمی‌توان از کارکرد‌های زیست محیطی فضای سبز در پایتخت چشم‌پوشی کرد. بسیاری از کارشناسان محیط زیست بر این باورند که یکی از مشکلات اساسی شهرها، به ویژه کلان‌شهر‌ها کمبود فضای سبز شهری است.
خلاء فضا‌های سبز شهری بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان تاثیر منفی می‌گذارد، حفظ و گسترش فضا‌های سبز در سطح محلات و مناطق شهری، همچنین ایجاد بوستان‌های کوچک محلی نقش مهمی در افزایش سرانه فضای سبز شهر دارد و کیفیت زندگی را در سطح شهر و محلات آن افزایش می‌دهد.
بوستان‌های تهران همراه با رشد جمعیت شهروندان قد کشیده‌اند
بوستان‌ها بخشی از فضا‌های سبز شهر هستند که با هدف بهبود وضعیت محیط زیست شهری، زیبایی شهر، ایجاد تسهیلات برای شهروندان و. احداث می‌شوند. با توجه به اینکه مساحت تهران در مقایسه با دو سده گذشته ۱۲۰ برابر افزایش داشته و به دنبال آن جمعیت پایتخت نیز ۶۰۰ برابر شده است، شهرداری بر آن شد تا با ایجاد فضا‌های سبز در پایتخت کیفیت زندگی پایتخت نشینان را افزایش دهد.
آن طور که به نظر می‌رسد تعیین سرانه‌های شهری متناسب با جمعیت، جانمایی و مکان‌یابی صحیح آن‌ها از مهم‌ترین وظایف برنامه‌ریزان شهری است. علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران در این رابطه افزود: در حال حاضر تعداد بوستان‌های شهر تهران به ۲ هزار و ۳۹۰ بوستان محله‌ای، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای رسیده است. همچنین ۴۶ هزار و ۲۵۰ هکتار نیز فضای سبز برون‌شهری شهر تهران است.
توزیع عادلانه فضای سبز در شهر دنبال می‌شود
شهرداری تهران به منظور افزایش و توزیع عادلانه سرانه فضای سبز در سطح پایتخت، اقدام به ایجاد بوستان‌های محله‌ای، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای کرده است. مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درباره پروژه‌های جاری افزایش فضای سبز پایتخت تاکید کرد: در سال جاری نیز ۳۷ پروژه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در حوزه فضای سبز در دستور کار قرار گرفته که از این تعداد چند مورد در ماه‌های گذشته به بهره‌برداری رسیده است و تا پایان سال جاری تمام ۳۷ پروژه در حوزه بوستان‌ها و فضای سبز تکمیل و به بهره‌برداری خواهد رسید.
اشاعه هویت ایرانی اسلامی در بوستان‌های آینده
ناگفته نماند که طبق اعلام مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران، این سازمان سعی دارد در آینده معماری ایرانی-اسلامی را در کلیه بوستان‌هایی که در تهران احداث می‌شوند؛ پیاده کند. هم‌اکنون نیز ۱۲ بوستان با معماری ایرانی- اسلامی در مناطق ۲۰، ۱۵، ۱۴، ۱۰و ۱۱ مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
نوار سبز تهران را در آغوش می‌گیرد.
اما اقدامات شهرداری تهران برای افزایش سرانه فضای سبز در پایتخت محدود به احداث بوستان نشده است. جنگل‌کاری از دیگر راهکار‌های مدیریت شهری بوده که با هدف ایجاد منظره و زیبایی، پاکیزگی، تلطیف هوا، تعدیل اثرات آلودگی‌ها و ... در قالب طرح کمربندسبز پیرامون کلانشهر تهران ایجاد شده است.
احداث و توسعه نوار سبز در حاشیه پایتخت را می‌توان از مهم‌ترین اقدامات ثبت شده در کارنامه مدیریت شهری، در دهه‌های اخیر به شمار آورد. تجربه‌های جهانی پیرامون توسعه کمربند سبز حکایت از آن دارد که شهر‌های مطرح دنیا با هدف کاهش آلودگی هوا، حفاظت از حریم شهرها، تعین خط مرز شهرها، جلوگیری از توسعه بی‌رویه کلان‌شهر‌ها و در نهایت به عنوان سدی در مقابل حوادث طبیعی مانند سیل و یا وزش باد‌های شدید اقدام به توسعه کمربند سبز حاشیه شهرها می‌کنند.
در ۲ دهه اخیر شهر تهران نیز به این موضوع بی‌توجه نبوده و احداث طرح کمربند سبز در قالب رویداد امید و افتخار کلید خورده است.
به عقیده مختاری اجرای طرح کمربند سبز پیرامون شهر تهران در سنوات گذشته سالانه بین ۹۰۰ تا هزار هکتار انجام می‌شد، اما با تاکید علیرضا زاکانی شهردار تهران، اجرای این طرح با سرعت بیشتری در دستور کار قرار گرفته است به طوریکه در سال ۱۴۰۰ هزار و ۲۵۰ هکتار و در سال ۱۴۰۱ هزار و ۵۰۰ هکتار در قالب طرح کمربند سبز پیرامون شهر تهران عملیاتی و اجرا شد.
توسعه کمربندسبز تهران در دستورکار قرار دارد
البته این طرح همچنان ادامه داشته و بنا بر برنامه‌ریزی انجام شده همزمان با هفته درختکاری و در پانزدهم اسفندماه امسال نیز دو هزار هکتار از طرح کمربند سبز پیرامون شهر تهران اجرا خواهد شد. بر همین اساس طرح ۵۰ هزار هکتاری کمربند سبز پیرامون شهر تهران تا سال ۱۴۰۳ به اتمام خواهد رسید.
این پروژه که به گفته عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران بناست تا در روز درختکاری در قالب پویش امید و افتخار با حضور یکی از سران قوا به بهره‌برداری برسد، ۲۰۰۰ هکتار به کمربند سبز شهر تهران اضافه می‌کند که تمرکز آن بر کاشت درختان مثمر در پهنه‌های مختلف شهر تهران است.
با مخربین فضای سبز برخورد می‌کنیم
مدیریت ششم شهری سعی کرده تا با ابزار‌ها و امکاناتی که در اختیار دارد سرانه فضای سبز کلانشهر تهران را افزایش دهد. از سوی دیگر نیز با موانع رشد و پیشرفت در حوزه مبارزه خواهد کرد. به گفته مختاری و به عنوان جریمه برای افرادی که به صورت عمد یا غیرعمد اقدام به تخریب فضای سبز می‌کنند، شورای شهر تهران حساب اختصاصی در نظر گرفته و تمام مبالغ واریزی در خصوص تخریب فضای سبز و قطع درختان به این حساب واریز خواهد شد.
اهمیت وجود فضای سبز و درختان در کشور به حدی بالا است که مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درباره آن تاکید کرد: درختان موجودات زنده‌ای هستند و آسیب‌زدن به آن‌ها خیانت است. هیچ کس اجازه ندارد اقدام به قطع درختان بکند و چنانچه این امر صورت بگیرد با آن‌ها برخورد می‌شود و همانطور که گفته شد مبالغی که از محل جریمه این افراد به دست می‌آید صرف تامین سرانه فضای سبز در مناطقی که کمبود سرانه فضا دارند می‌شود.
جریمه‌ها صرف تامین فضای سبز می‌شود
مدیرعامل بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران با اشاره به محل هزینه جریمه‌های دریافت شده است قطع کنندگان درختان در این باره یادآور شد: در سال جاری بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان از محل جرایم صرف تامین فضای سبز و خرید زمین در مناطق کم برخوردار شده است. شهروندان حامیان بسیار خوبی برای حمایت از فضای سبز هستند و بسیاری از تخلفات از سوی شهروندان به ما اطلاع‌رسانی می‌شود و ما نیز به محض اطلاع با خاطیان برخورد می‌کنیم.
تلاش در جهت برقراری عدالت
با توجه به هزینه‌بر بودن توزیع و افزایش سرانه فضای سبز شهرداری تلاش می‌کند عدالت را در مناطق ۲۲ گانه رعایت کند. به عقیده مختاری توزیع سرانه فضای سبز پایتخت در وضعیت مطلوبی قرار دارد، اما در مناطقی با بافت فشرده شاهد توزیع ناعادلانه هستیم و این موضوع در برخی از مناطق از جمله ۷، ۱۰، ۱۱، ۱۷، ۱۲ و ۸ به دلیل وجود بافت فرسوده و فشرده مسکونی، زیر ۱۰ متر مربع است.
البته با برنامه‌ریزی‌های انجام شده به زودی شاهد افزایش سرانه فضای سبز در مناطق کم‌برخوردار نیز خواهیم بود. مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران در خصوص تامین سرانه فضای سبز در مناطق اشاره شده تصریح کرد: در همین ارتباط با برنامه‌ریزی انجام شده اقدام به تامین لکه‌های مشجر و پهنه‌های جی و خرید برخی از زمین‌ها و تبدیل آن به فضای سبز کرده‌ایم تا بتوانیم سرانه فضای سبز را در مناطق اشاره شده بهبود ببخشیم.
مدیریت ششم شهری با تمام ابزار‌ها و امکاناتی که در دست دارد تلاش می‌کند توزیع عادلانه سرانه فضای سبز علاوه‌بر اینکه در تمام مناطق ۲۲ گانه پایتخت وجود داشته باشد، بلکه به افزایش روحیه و نشاط شهروندان نیز کمک کند. همچنین مردم بتوانند از مزایای زیست محیطی فضا‌های سبز بهره‌مند شده و تا حدودی جلوی پیشرفت آلودگی هوا که از اصلی‌ترین چالش‌های پایتخت است هم گرفته شود.
